Jedną z usług jaką oferuje nasza firma, jest przeprowadzenie inwentaryzacji herpetologicznych. Polegają one na identyfikacji oraz zliczeniu występujących na danym obszarze gatunków płazów oraz gadów, ich ochronę przed zagrożeniami wynikającymi z przeprowadzania prac budowlanych lub przekształcania terenu pod inwestycję, a także  kompensację wyrządzonych szkód. W niniejszym artykule skupimy się na inwentaryzacji płazów (Amphibia).

Fot. Rzekotka drzewna fot. Michał Mięsikowski

Przeprowadzenie inwentaryzacji płazów jest niezwykle istotne, ponieważ podczas prowadzenia prac wykonywanych na terenie inwestycji gdzie zwierzęta te bytują istnieje ryzyko nieumyślnego spłoszenia, niszczenia siedlisk, czy przyczynienia się do okaleczenia lub uśmiercenia zwierząt. Płazy należą do najsłabiej poznanych oraz najmniej licznych gromad kręgowców. W Polsce żyje ich zaledwie 18 gatunków, co stanowi tylko 3% krajowej fauny kręgowców. Płazy spełniają istotne funkcje w ekosystemach lądowych i wodnych, a ponadto są bardzo pożyteczne dla gospodarki człowieka.

Ze szczególnym ryzykiem wiążą się prace ziemne np. drogowe lub melioracyjne, podczas których powstają trudne do przebycia bariery w postaci np. wałów humusu przebiegających przez naturalne siedliska i szlaki migracyjne. Istotonym probleme jest także z osuszaniem zbiorników stanowiących naturalne siedlisko życia tych zwierząt.

Fot. 2 Żaby moczarowe fot. Michał Mięsikowski

Naszym zdaniem, jako firmy prowadzącej usługi przyrodnicze, jest maksymalne ograniczenie śmiertelności zwierząt występujących na terenie objętym inwentaryzacją oraz zastosowanie rozwiązań, dzięki którym zrekompensowane zostaną szkody wyrządzone przez inwestycję. W przypadku płazów mogą to być działania takie jak np. montowanie specjalnych ogrodzeń tymczasowych zapobiegającym przedostawaniu się płazów na teren budowy, koordynacja tworzenia zbiorników zastępczych (w przypadku prowadzenia prac wymagających osuszenia naturalnie występujących zbiorników), czy planowanie tworzenia przejść dla płazów (w przypadku prac drogowych), dzięki którym zachowana jest ciągłość ich siedlisk oraz szlaków migracyjnych czy korytarzy dyspersji.

Należy pamiętać, że wszystkie rodzime gatunki płazów w Polsce objęte są ochroną gatunkową i stanowią niezwykle cenny składnik naszego ekosystemu. Herpetofauna jest niezwykle wrażliwa na wszelkie zmiany siedliskowe, dzięki czemu często stanowi bardzo dobry bioindykator stanu środowiska. Dane dotyczące liczebności i składu gatunkowego płazów są niezbędne do przygotowania planów ochrony i tworzenia obszarów chronionych. Podczas prowadzenia inwentaryzacji herpetologicznych nasi specjaliści dokonują wizji terenowej badanego obszaru, podczas której odnotowują zaobserwowane gatunki, a także lokalizują siedliska życia tych zwierząt oraz przede wszystkim miejsca rozrodu. Badania prowadzi się zarówno w dzień, jak i w nocy. Po zebraniu wystarczającej ilości danych dokonywana jest ocena zagrożeń jakie mogą powstać ze strony planowanej inwestycji i przygotowywany jest plan minimalizacji tychże zagrożeń. Dzięki temu możemy pogodzić inwestycje z jakże cenną dla nas naturą.

Źródła:

Kurek R. T., Rybacki M., Sołtysiak M., „Poradnik ochrony płazów. Ochrona dziko żyjących zwierząt w projektowaniu inwestycji drogowych. Problemy i dobre praktyki.”. Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Bystra 2011

Tekst: Zofia Śwital