Ptaki oraz nietoperze od zarania dziejów żyją w bezpośrednim sąsiedztwie ludzi. Tym samym wiele domów, bloków mieszkalnych czy tez sklepów stało się ich (poniekąd) naturalnymi siedliskami życia. Wiele chronionych gatunków ptaków zakłada gniazda w szczelinach dachów oraz elewacjach starych budynków, z kolei wiele gatunków nietoperzy szuka schronienia wewnątrz rynien, pod dachówkami czy też parapetami, jak i za okiennicami. Niestety współczesne budownictwo często nie bierze tego pod uwagę, tym samym przyczyniając się do niszczenia siedlisk oraz zagrażając bezpośrednio życiu zwierząt.

Fot. 1 Otwór w elewacji wykorzystywany przez jerzyki

Ptaki oraz nietoperze mogą bytować wewnątrz oraz na obiektach budowlanych przez cały rok. Wśród ptaków, najczęściej są  to: jerzyki Apus apus, wróble Passer domesticus, mazurki Passer montanus, kawki Corvus monedula, pustułki Falco tinnunculus, sikory Paridae oraz jaskółki Hirundinidae, wśród nietoperzy zaś spotyka się: karlika większego Pipistrellus nathusii, karlika malutkiego Pipistrellus pipistrellus, nocka dużego Myotis myotis, nocka Bechsteina Myotis bechsteinii czy nocka Natterera Myotis nattereri. Zarówno wszystkie gatunki ptaków i nietoperzy, jak i ich siedliska, objęte są w Polsce ochroną prawną. Oznacza to, że wszelkie umyślne działania, które przyczynić się mogą do okaleczenia, uśmiercenia czy też spłoszenia tych zwierząt, a także do zniszczenia gniazd, jaj czy postaci młodocianych są prawnie zabronione i podlegają karze. W związku z tym podejmowanie wszelkich prac remontowych, szczególnie związanych z ociepleniem budynku, jego uszczelnianiem lub  wymianą takich elementów jak: parapety, rynny, okiennice czy też balkony, konieczne jest dostosowanie terminu, pory dnia, jak i sposobu prowadzenia prac do wymagań z zakresu ochrony tych zwierząt i ich siedlisk, wynikających z ich biologii.

Fot. 2 Otwór w elewacji wykorzystywany przez wróble

            Przed przystąpieniem do wyżej wymienionych prac należy więc zasięgnąć konsultacji ornitologa i/lub chiropterologa, którzy to dokonają inwentaryzacji budynku pod kątem potencjalnie występujących na jego obszarze gatunków ptaków oraz nietoperzy, a także pod kątem obecności gniazd, jaj, miejsc rozrodu, odpoczynku lub hibernacji. Powinna ona odbyć się  w terminach, w których możliwe jest stwierdzenie lub wykluczenie występowania ptaków i nietoperzy, czyli np. w: sezonie lęgowym (ptaki) oraz w okresie rozrodczym i w okresie rojenia (nietoperze). W przypadku kryjówek, których dokładna kontrola jest możliwa, uwzględnić należy także okres zimowania nietoperzy.

Zespół GOBIO wie jak istotna jest ochrona siedlisk ptaków i nietoperzy, dlatego można na nas polegać w kwestii przeprowadzenia rzetelnej opinii ornitologicznej oraz chiropterologicznej dla budynków, zarówno tych mieszkalnych, jak i użytkowych – działamy z korzyścią i dla człowieka i dla przyrody.

autor: Zofia Śwital

Źródła:

• „STANDARDY OCHRONY PTAKÓW I NIETOPERZY w miejskiej przestrzeni architektonicznej, w planowaniu i realizacji prac budowlanych, w tym remontowych i termomodernizacyjnych oraz odtwarzaniu ich siedlisk”
• https://www.gov.pl/web/gdos/Ochrona-ptakow-podczas-prac-termomodernizacyjnych
• https://www.gov.pl/web/rdos-rzeszow/chronimy-nietoperze-w-miastach
• https://ochronaprzyrody.gdos.gov.pl/remonty-budynkow-a-ochrona-ptakow-2