W zakresie usług oferowanych przez nasza firmę znajduje się przeprowadzanie inwentaryzacji pod kątem obecności ssaków (Mammalia). W niniejszym artykule pragniemy przybliżyć metodykę stosowaną przy prowadzeniu inwentaryzacji skoncentrowanych na obecności ssaków drobnych.

Co rozumiemy przez termin „drobne ssaki”?

Nie jest to pojęcie zbyt precyzyjne, jednakże rozumiemy przez nie przede wszystkim ssaki należące do rzędu: gryzoni (Rodentia) i owadożernych (Insectivora). Do przedstawicieli pierwszej grupy zaliczamy między innymi myszy, norniki, szczury, chomiki, wiewiórki, susły czy też popielice. Do drugiej grupy zaś należą ryjówki, krety oraz jeże.

Gdzie występują drobne ssaki?

Gryzonie to jedne z najbardziej rozpowszechnionych w naszym kraju zwierząt. Spotkać je możemy zarówno w lasach, na polach lub terenach podmokłych czy tez górzystych, jak i w bezpośrednim sąsiedztwie siedzib ludzkich. Z tego względu są one powszechnie uważane za "szkodniki" np. na uprawach rolnych lub też w ogrodach i w domach. Jeżeli chodzi o ssaki owadożerne, wśród nich najpowszechniejszymi są krety oraz jeże, które również licznie spotkać możemy w naszym najbliższym otoczeniu. Pozostałe gatunki należące do tego rzędu, jak choćby rzęsorki czy ryjówki, zamieszkują głównie obszary dzikie, takie jak gęste zarośla w pobliżu stawów i rzek, lasy, parki, czasem też ogrody.

W jaki sposób inwentaryzuje się obszar pod kątem obecności drobnych ssaków?  

Podejmują się tego eksperci od ssaków, czyli nasi teriolodzy. W pierwszej kolejności istotne jest określenie charakteru siedliska, na którym mamy zamiar przeprowadzić inwentaryzację. Poszczególne gatunki związane są z konkretnymi obszarami, rodzajem roślinności oraz podłoża. Następnie, gdy już określimy jakie ssaki potencjalnie mogą występować na badanym obszarze przystępujemy do doboru odpowiedniej metody, dzięki której możliwe będzie określenie jakie gatunki faktycznie możemy tu spotkać.

Jedną z metod jaką można zastosować jest tropienie, czyli szukanie śladów bytowania danego gatunku. Ślady te mogą mieć formę tropów, czyli odcisków łap pozostawionych na podłożu, lub też odchodów, kępek futra czy szczątków np. w przypadku gdy zwierzę padło ofiarą drapieżnika. Czasem w stwierdzeniu obecności danego gatunku bardzo pomocne jest odnalezienie gniazd, nor lub tuneli wydrążonych przez zwierzęta, które najczęściej cechują się specyficznymi wymiarami oraz lokalizacją w przypadku poszczególnych gatunków.

Teriolodzy posługują się także narzędziami takimi jak fotopułapki, czyli specjalne kamery instalowane w odpowiednich miejscach, dzięki czemu uzyskać możemy kilku godzinne lub czasem nawet kilku dniowe nagranie, którego analiza pozwoli na stwierdzenie obecności zwierząt. Stosuje się także rożnego rodzaju pułapki, tak zwane "żywołapki", które pozwalają na przeżyciowe schwytanie osobników i ich dokładne oznaczenie.

Warto podkreślić tu, iż wszystkie ssaki owadożerne w Polsce są objęte ochroną częściową, a spośród gryzoni pod ochroną znajdują się: chomik europejski, koszatka, żołędnica, suseł moręgowany i perełkowany oraz trzy gatunki myszowatych.

Jeśli potrzebują Państwo uzyskać profesjonalną opinię teriologiczną, eksperci z GOBIO gorąco się polecają!

Fot. Bób europejski fot. Michał Mięsikowski

Źródła:

https://www.iop.krakow.pl/Ssaki/gatunki

https://www.nhbs.com/blog/nhbs-guide-to-small-mammal-survey-equipment

https://www.national-geographic.pl/artykul/zwierzeta-chronione-w-polsce-ktore-gatunki-sa-pod-ochrona

autor: Zofia Śwital